Burun Polipleri
Nazal Polipler Nedir?
Nazal polipler, burun pasajlarının veya paranazal sinüslerin mukozal astarında gelişen kanserli olmayan, yumuşak ve ağrısız büyümelerdir. Tipik olarak kronik enflamasyonun sonucudur ve burun fonksiyonunu ve genel sinüs sağlığını önemli ölçüde etkileyebilir.
Her yaşta ortaya çıkabilmelerine rağmen, nazal polipler yetişkinlerde ve astım, alerji veya tekrarlayan sinüs enfeksiyonları olan bireylerde daha yaygındır. Polipler bir veya her iki burun deliğinde, genellikle iki taraflı ve simetrik olarak gelişebilir ve boyutları küçük lezyonlardan normal hava akışını ve drenajı engelleyen büyük kitlelere kadar değişebilir.
Nazal Poliplere Ne Sebep Olur?
Nazal poliplerin kesin nedeni her zaman net değildir. Bununla birlikte, çeşitli faktörlerin bunların gelişimine katkıda bulunduğu bilinmektedir:
- Burun mukozasında kronik iltihaplanma
- Alerjik rinit (saman nezlesi)
- Astım
- Tekrarlayan veya tedavi edilmemiş sinüs enfeksiyonları
- Mantar sinüziti
- Aspirinle alevlenen solunum yolu hastalığı (AERD)
- Genetik ve anatomik yatkınlıklar
- Bazı durumlarda neden net olarak belirlenemez
Birçok hastada, polipin kendisi altta yatan enflamasyonu şiddetlendirerek nazal polipli kronik rinosinüzite (CRSwNP) yol açabilecek bir kısır döngü oluşturur.
Nazal Poliplerin Belirtileri
Nazal poliplerin varlığı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli rahatsız edici semptomlara yol açabilir:
- Kronik burun tıkanıklığı veya tıkanıklığı
- Koku alma duyusunun kaybı veya azalması (anosmi)
- Tat alma duyusunda kayıp veya azalma
- Ağızdan nefes alma veya genizden gelen ses
- Horlama veya uyku bozuklukları
- Geniz akıntısı ve boğaz temizleme
- Yüzde basınç veya dolgunluk
- Tekrarlayan sinüs enfeksiyonları
Polipler büyüdükçe veya çoğaldıkça, hastalar kronik sinüziti taklit eden veya onunla örtüşen ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen kötüleşen semptomlar yaşayabilir.
Nazal Poliplerin Teşhisi
Doğru teşhis, uygun tedavi planlaması için esastır. Değerlendirme şunları içerir:
- Endoskopik burun muayenesi
- Küçük bir kamera (nazal endoskop) polipleri görüntülemek ve burun kanalları ve sinüsler içindeki boyutlarını ve yerlerini değerlendirmek için kullanılır.
- Görüntüleme çalışmaları
- Sinüs BT (bilgisayarlı tomografi) taramaları hastalığın boyutunu değerlendirmeye ve yapısal sorunları veya daha derin sinüs tutulumunu ekarte etmeye yardımcı olur.
- Histolojik inceleme (biyopsi)
- Bazı durumlarda, özellikle polip atipik görünüyorsa veya hızla büyüyorsa, inverted papillom veya maligniteler gibi diğer durumları dışlamak için biyopsi gerekebilir.
Sorularınız mı var? Yardım etmek için buradayız.
Sorularınız mı var?
Yardım etmek için buradayız.
Nazal Polipler için Tedavi Seçenekleri
Tedavi altta yatan nedene, ciddiyete ve nüks riskine bağlıdır. İki ana yaklaşım tıbbi ve cerrahidir:
- Tıbbi Tedavi
Tıbbi tedavinin amacı enflamasyonu azaltmak ve polipleri küçültmek veya ortadan kaldırmaktır:
- İntranazal kortikosteroidler (örn. flutikazon, mometazon): Enflamasyonu ve polip boyutunu azaltmak için birinci basamak tedavi
- Oral kortikosteroidler: Daha büyük veya daha semptomatik polipler için kısa aralıklarla kullanılır
- Antibiyotikler: İkincil bakteriyel sinüs enfeksiyonundan şüpheleniliyorsa reçete edilir
- Antihistaminikler: Alerjik tetikleyicileri olan hastalar için
- Lökotrien inhibitörleri: Özellikle aspirine duyarlı kişilerde yararlıdır
- Biyolojik tedaviler (örn. Dupilumab): Şiddetli veya refrakter vakalarda enflamatuar yolları hedef alan yeni bir ilaç sınıfı
- Cerrahi Tedavi
Tıbbi tedavi başarısız olursa veya polipler yaygınsa:
- Endoskopik Sinüs Cerrahisi (ESS) en yaygın cerrahi
- müdahaledirGenel anestezi altında
- gerçekleştirilirHavalandırma ve drenajı yeniden sağlamak için polip dokusunun çıkarılmasını ve tıkalı sinüs yollarının açılmasını içerir
- Yüksek başarı oranları ile minimal invaziv
Ameliyat uzun süreli rahatlama sağlayabilir, ancak nüksü önlemek için genellikle sürekli tıbbi tedavi ile birleştirilir.
Kişiselleştirilmiş Değerlendirme Neden Önemlidir?
Her hastanın nazal polip durumu altta yatan farklı mekanizmalardan kaynaklanabilir. Bazı durumlarda, ilaçlar tek başına etkisizdir ve ameliyat gereklidir. Diğerlerinde ise ameliyat sadece geçici bir rahatlama sağlar ve iltihabı kontrol etmek ve yeniden büyümeyi önlemek için uzun süreli immünoterapi veya biyolojik tedavi gerekir.
Bu nedenle, nazal endoskopi, görüntüleme ve bazen mikroskobik doku analizi de dahil olmak üzere kapsamlı bir KBB değerlendirmesi, özelleştirilmiş bir tedavi planı oluşturmak için gereklidir.
Nazal polipler burunda “doku büyümesinden” daha fazlasıdır. Üst solunum yollarının kronik, sıklıkla tekrarlayan enflamatuar bir hastalığını temsil ederler. Zamanında teşhis ve uygun tedaviyle (tıbbi, cerrahi veya her ikisi birden) çoğu hasta semptomlarda önemli ölçüde rahatlama ve yaşam kalitesinde iyileşme sağlayabilir.
Kalıcı burun tıkanıklığı, koku kaybı, sık sinüs enfeksiyonları veya ağzınızdan nefes alma sorunu yaşıyorsanız, tam bir değerlendirme için bir KBB uzmanına danışın.
SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)
BURUN POLİPLER KRONİK RİNOSİNÜZİTLE İLİŞKİLİ MİDİR?
Evet. Burun polipler, genellikle kronik rinosinüzit ile yakından ilişkilidir.
Polipler, burun boşluğu veya sinüslerin iç yüzeyinde gelişen, yumuşak, iyi huylu (kanser olmayan) dokulardır ve uzun süreli iltihaplanma sonucu oluşurlar.
Polipler:
- Sinüs drenajını engeller
- Burun tıkanıklığını şiddetlendirir
- Tekrarlayan sinüs enfeksiyonlarına neden olabilir
Kronik rinosinüzitli birçok hastada nazal polipler bulunur ve bu durum semptomları daha da ağırlaştırır.
Poliplerin medikal veya cerrahi yollarla tedavi edilmesi, kronik sinüzit yönetiminde oldukça önemlidir.
KAÇ TİP BURUN POLİP VARDIR?
Nazal polipler, boyutları, konumları ve altta yatan nedenlerine göre sınıflandırılır. Sayı olarak sabit bir tür ayrımı olmasa da başlıca gruplar şunlardır:
- Alerjik (Enflamatuar) Nazal Polipler
- En yaygın polip türüdür
- Alerjiler, astım, kronik sinüzit ile ilişkilidir
- Genellikle iki burun deliğinde birden oluşur
- Üzüm salkımına benzer, yumuşak ve ağrısızdır
- Antrokoanal Polipler
- Maksiller sinüsten (yanak arkası) kaynaklanır
- Tek taraflıdır – genellikle sadece bir burun deliğinde görülür
- Daha çok çocuklarda ve gençlerde rastlanır
- Alerjik poliplerden farklı olarak tek ve büyük yapıdadır
- Kistik Fibrozisle İlişkili Polipler
- Kistik fibrozis hastalarında görülür
- Mukus kalın ve yoğundur, sinüs tıkanıklığına neden olur
- Erken yaşta görülür ve tekrarlayıcı eğilimdedir
- Aspirin Duyarlılığına Bağlı Polipler (AERD – Samter Triadı)
- Astım + Aspirin duyarlılığı + Nazal polip üçlüsü
- Bu hastalarda polipler büyük, tekrarlayıcı ve tedaviye dirençlidir
- Diğer Nadir Tipler
- Bazı polipler mantar enfeksiyonları veya nadiren iyi/kötü huylu tümörler nedeniyle oluşabilir
- Bu tiplerde ayırıcı tanı ve özel tedavi gerekebilir
BURUN POLİPLER VE SİNÜZİT AMELİYAT SONRASI TEKRARLAR MI?
Poliplerin ameliyat sonrası tekrarlayıp tekrarlamayacağı:
- Doku yapısına (histopatolojiye)
- Uygulanan cerrahi tekniğe
- Hastanın altta yatan bağışıklık veya alerjik durumlarına bağlıdır.
Bazı polip türlerinde cerrahiden sonra tam iyileşme sağlanır ve tekrar oluşmaz.
Ancak alerjik veya sistemik hastalıklarla ilişkili poliplerde düzenli takip ve gerekirse ek tedaviler gerekebilir.
