Orta Kulak Enfeksiyonları ve Kulak Tüpü Takılması
Orta kulak enfeksiyonları (otitis media) çocuklarda, özellikle 2 ila 6 yaş arasında, yetişkinlere göre çok daha yaygındır. Akut kulak enfeksiyonlarının çoğu uygun tedavi ile düzelirken, bazı vakalar semptomlar azaldıktan sonra bile orta kulakta kalıcı sıvı birikimine neden olur. Kronik Seröz Otitis Media (CSOM) olarak bilinen bu durum, tedavi edilmediği takdirde çocuğun işitmesini ve gelişimini etkileyebilir.
Orta Kulak İltihabı Nedir?
Orta kulak iltihabı, orta kulak iltihabı veya enfeksiyonudur. Genellikle soğuk algınlığı veya üst solunum yolu enfeksiyonunu takip eder ve özellikle okul çağındaki çocuklarda yaygındır.
İki ana formu vardır:
- Akut Otitis Media (AOM):
Ağrı, ateş ve genellikle işitmede geçici bir azalma ile kendini gösterir. Uygun tedavi ile tipik olarak 4-6 hafta içinde kalıcı etkiler olmadan düzelir. - Efüzyonlu Otitis Media (OME):
Orta kulakta enfeksiyon belirtisi olmayan sıvı anlamına gelir. Bu sıvı üç aydan daha uzun süre kaldığında kronikleşebilir ve Kronik Seröz Otitis Media’ya yol açabilir.
Kulakta Kronik Sıvı Olduğunu Gösteren İşaretler
Ebeveynler genellikle şunu fark eder:
- “Çocuğum beni duymuyor gibi görünüyor.”
- “Sorulara belirsiz veya ilgisiz cevaplar veriyorlar.”
- “Televizyona daha yakın oturmaya başladılar.”
- “Kulak enfeksiyonu nedeniyle neredeyse her ay antibiyotik kullanıyorlar.”
Bunların hepsi, kulak zarının arkasında işitmeyi ve potansiyel olarak konuşma gelişimini etkileyen, teşhis edilmemiş veya kalıcı sıvıya işaret edebilir.
Kronik Orta Kulak Sıvısı için Risk Faktörleri
- 2-6 yaş arası
- Erken doğum
- Kraniyofasiyal anomaliler (örn. yarık damak, Down sendromu)
- Önceki kulak enfeksiyonlarının eksik veya yetersiz tedavisi
- Alerjiler veya kronik burun iltihabı
- Östaki borusunu tıkayan büyümüş geniz eti (adenoid hipertrofisi)
- Kreş veya kalabalık ortamlara katılmak
- Pasif içiciliğe maruz kalma
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Çevresel veya mevsimsel faktörler (soğuk iklimler)
Sorularınız mı var? Yardım etmek için buradayız.
Sorularınız mı var?
Yardım etmek için buradayız.
Kulak Tüpü Takılması (Timpanostomi): İnatçı Kulak Sıvısı İçin Bir Çözüm
Kulak Tüpü Nedir?
Kulak tüpü veya havalandırma tüpü, havanın orta kulağa girmesini ve sıvının dışarı akmasını sağlamak için kulak zarına yerleştirilen küçük bir silindirdir. Gelecekteki enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur ve inatçı orta kulak efüzyonu olan çocuklarda işitmeyi geri kazandırır.
Kulak Tüpleri Ne Zaman Tavsiye Edilir?
Kulak tüpü yerleştirilmesi şu durumlarda düşünülür:
- Orta kulakta 3 aydan uzun süre devam eden sıvı (Kronik Seröz Otitis Media)
- Çocuğun tekrarlayan enfeksiyonlar geçirmesi (örn. 6 ayda 3 veya bir yılda 4)
- Fark edilebilir işitme kaybı var
- Konuşma veya öğrenme gecikmeleri gözlenir
- Soruna katkıda bulunan genişlemiş geniz eti gibi yapısal sorunlar vardır
Prosedür
- Genel anestezi altında gerçekleştirilir
- Mikroskop altında kulak zarında küçük bir kesi yapılır
- Orta kulaktan herhangi bir sıvı emilir
- Kulak zarına milimetre boyutunda bir havalandırma tüpü yerleştirilir
- Tüm prosedür kulak başına yaklaşık 15 dakika sürer
- Çocuk genellikle aynı gün taburcu edilir
- İşitme duyusunda iyileşme tipik olarak hemen gerçekleşir
İyileşme ve Bakım Sonrası
- Çocuklar ameliyattan sonraki gün normal fiziksel aktivitelerine dönebilirler
- Tüpler genellikle 3-6 ay boyunca yerinde kalır
- Bu süre zarfında tüpler orta kulağı havalandırır ve iyileşmesini sağlar
- Tüplerin çoğu doğal olarak kulak kanalına düşer ve rutin bir kontrol sırasında kolayca çıkarılır
Önlemler:
- Banyo veya yüzme sırasında kulaklar vazelin kaplı pamuk veya kulak tıkacı ile korunmalıdır
- Dalış tavsiye edilmez
- Suyun korunması dışında herhangi bir faaliyet kısıtlaması gerekli değildir
Ek Hususlar
Çocuğun büyümüş lenf bezleri veya bademcikleriyle ilgili sorunları da varsa, bunlar aynı prosedür sırasında ele alınabilir. Nadiren de olsa, bazı çocuklarda sorun büyüdükçe geri dönebilir ve daha fazla tedavi gerekebilir.
Bu nedenle, özellikle risk faktörleri olan çocuklar için ergenlik dönemine kadar yıllık KBB değerlendirmeleri önerilmektedir.
Orta kulak enfeksiyonları çocuklarda çok yaygındır ve genellikle ilaçlarla başarılı bir şekilde tedavi edilir. Ancak sıvı devam ederse veya enfeksiyonlar sık görülürse bu durum işitmeyi, konuşmayı ve gelişimi etkileyebilir. Kulak tüpü yerleştirme, işitmeyi iyileştiren, enfeksiyonları azaltan ve yaşam kalitesini artıran güvenli ve etkili bir prosedürdür.
SIKÇA SORULAN SORULAR (SSS)
ORTA KULAK ENFEKSİYONLARINA NE SEBEP OLUR?
Orta kulak enfeksiyonu, tıbbi adıyla otitis media, kulak zarının arkasındaki boşlukta oluşan enfeksiyon veya iltihaptır. Bu enfeksiyonlar genellikle soğuk algınlığı, sinüzit veya üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkar. Şişlik, östaki tüpünü tıkayarak orta kulakta sıvı birikmesine ve bu ortamda enfeksiyon gelişmesine yol açar.
AKUT OTİTİS MEDİA İLE SEROZ OTİTİS MEDİA ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Akut Otitis Media (AOM) ve Seröz Otitis Media (SOM), her ikisi de orta kulakta görülse de nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri açısından farklıdır:
- Akut Otitis Media (AOM):
Bu, genellikle bakteri veya virüs kaynaklı aktif bir enfeksiyondur. Ani başlangıçlıdır ve kulak ağrısı, ateş, huzursuzluk ve bazen kulaktan sıvı akıntısı gibi belirgin semptomlarla kendini gösterir. Enfeksiyon ve iltihap içerdiğinden, antibiyotikler ve ağrı kesiciler ile tedavi edilir. Tedavi edilmezse, kulak zarı yırtılması veya enfeksiyonun yayılması gibi komplikasyonlara yol açabilir. - Seröz Otitis Media (SOM):
Bu durum doğrudan bir enfeksiyon değildir. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonu, soğuk algınlığı veya alerjik reaksiyon sonrası östaki tüpü disfonksiyonu nedeniyle kulak zarının arkasında sıvı birikmesiyle oluşur. Bu sıvı genellikle şeffaf ve enfekte değildir. SOM ateş ya da akut ağrıya neden olmaz. Belirtiler arasında kulakta dolgunluk hissi, işitme azalması veya denge sorunları yer alabilir.
Tedavi genellikle konservatif başlar. Çoğu vakada sıvı birkaç hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Ancak sıvı 3 aydan uzun sürerse ya da özellikle konuşma gelişim çağındaki çocuklarda işitme kaybı yaparsa, KBB uzmanı ventilasyon tüpü yerleştirmeyi önerebilir.
VENTİLASYON TÜPLERİ NEDİR?
Ventilasyon tüpleri — diğer adıyla timpanostomi tüpleri, kulak tüpleri veya grometler — orta kulakta biriken sıvının dışarı atılmasını ve basıncın dengelenmesini sağlayan, kulak zarına yerleştirilen küçük silindirik cihazlardır. Özellikle kronik seröz otitis media veya tekrarlayan kulak enfeksiyonlarında, genellikle çocuklarda kullanılırlar.
VENTİLASYON TÜPLERİ NEDEN KULLANILIR?
Bu tüpler sayesinde orta kulağa hava girişi sağlanır ve sıvı birikimi önlenir. Ventilasyon tüpleri:
- İşitmenin iyileşmesini sağlar
- Kulak enfeksiyonlarının sıklığını azaltır
- Konuşma gecikmesi gibi komplikasyonları önler
- Dolgunluk ve basınç gibi rahatsızlıkları hafifletir
VENTİLASYON TÜPLERİNİN TİPLERİ VE KULAKTA KALMA SÜRELERİ
Ventilasyon tüpleri iki ana gruba ayrılır:
Kısa Süreli Tüpler
- Gromet veya standart tüp olarak da adlandırılır
- Yumuşak plastik veya silikon malzemeden yapılır
- Genellikle 6 ila 12 ay arasında kulakta kalır
- Kulak zarı iyileştikçe tüp kendiliğinden düşer
- Çoğu rutin çocuk vakasında tercih edilir
Uzun Süreli Tüpler
- T-tüp veya dayanıklı tüp olarak da bilinir
- Genellikle T şeklindedir, daha büyük ve stabildir
- Floroplastik veya titanyum gibi maddelerden üretilir
- 12-24 ay veya daha uzun süre kulakta kalabilir
- Kendiliğinden düşmezse, doktor tarafından çıkarılması gerekir
- Daha ciddi orta kulak hastalıklarında veya birden fazla tüp yerleştirilmiş vakalarda tercih edilir
